تحلیل شبکه بازاررسانی و توزیع قارچ خوراکی در استان قزوین : مطالعه موردی قارچ دکمه ای

چکیده حاشیه بازاریابی بالا و سهم پایین تولیدکنندگان از قیمت نهایی محصول، یکی از چالش های عمده بسیاری از محصولات کشاورزی در کشور می باشد. لذا، مطالعات و تحقیقات بازاریابی و بازاررسانی محصولات کشاورزی کمک زیادی به برجسته نمودن این مسائل می نماید. با توجه به گسترش روزافزون تولید قارچ در استان قزوین و نوسانات قیمت این محصول، بازاریابی محصول قارچ در استان قزوین مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی و ارزیابی مسائل بازاریابی و بازاررسانی قارچ خوراکی در این استان قزوین می باشد. جهت جمع آوری داده-ها از روش تکمیل پرسشنامه توسط واحدهای تولیدی قارچ دکمه ای استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، کلیه واحدهای قارچ دکمه ای استان قزوین می باشد. برای دستیابی به اهداف تحقیق ضریب هزینه بازاریابی و حاشیه بازاریابی عوامل فروش قارچ محاسبه شده است. برای تعیین حاشیه های بازاریابی و ضریب هزینه بازاریابی از اطلاعات مربوط به سال 1390 استفاده گردید. نتایج مطالعه نشان داد که حاشیه خرده فروشی بیشتر از حاشیه عمده فروشی است. سهم هزینه بازاریابی در قیمت نهایی محصول در قارچ فله ای 6/29 درصد و در قارچ بسته ای 6/28 درصد محاسبه گردید. به منظور کاهش سهم هزینه بازاریابی در قیمت نهایی محصول دخالت بیشتر تولیدکنندگان در امر بازاریابی توصیه شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، بالاترین حاشیه بازاریابی در قارچ فله ای و بسته ای در مسیرتوزیع تولیدکننده، عمده فروش، ویزیتور، خرده فروش و مصرف کننده ایجاد شده است و پائین ترین حاشیه بازاریابی در قارچ فله ای در مسیر توزیع، تولیدکننده، نماینده کارخانه و مصرف کننده با 11400 ریال و در قارچ بسته ای در مسیر توزیع ، تولیدکننده، ویزیتور و مصرف کننده با 12900 ریال ایجاد شده است. کاراترین مسیر بازاررسانی قارچ دکمه ای در استان قزوین مسیر توزیع، تولیدکننده، ویزیتور ومصرف کننده می باشد. در این مسیر کارایی بازاریابی بیشترین مقدار را در قارچ فله ای و بسته ای دارد و بازدهی کل بازاریابی نیز در این مسیر نسبت به سایر مسیرها بیشتر است. در نهایت مشخص گردید که کارایی کل نظام بازاریابی در قارچ فله ای 89 درصد و در قارچ بسته ای 113 درصد می باشد؛ که نشان دهنده این است که توزیع قارچ بسته ای در استان قزوین دارای کارایی بهتری است. با توجه به نتایج به دست آمده، توصیه می گردد که توزیع محصول قارچ در استان قزوین حتی الامکان با کمترین عوامل بازاررسانی، بصورت قارچ بسته ای، تحت نظر انجمن قارچ استان و نظارت سازمان جهاد کشاورزی انجام پذیرد.